Transformator jednofazowy lub trójfazowy to rodzaj transformatora, który może pracować z jednofazową lub trójfazową energią elektryczną. W trybie jednofazowym transformator ma dwa zaciski wejściowe i dwa zaciski wyjściowe, natomiast w trybie trójfazowym ma trzy zaciski wejściowe i trzy zaciski wyjściowe.
Ta wszechstronność pozwala na zastosowanie transformatora w różnych systemach elektrycznych, w tym w jednofazowych i trójfazowych sieciach dystrybucji energii.
Transformator jednofazowy to transformator przeznaczony do pracy z jednofazową energią elektryczną, która składa się z pojedynczego sinusoidalnego przebiegu napięcia. Zwykle ma dwa uzwojenia: uzwojenie pierwotne podłączone do źródła napięcia wejściowego i uzwojenie wtórne podłączone do obciążenia.
Transformatory jednofazowe są powszechnie stosowane w zastosowaniach mieszkaniowych, komercyjnych i przemyśle lekkim do zwiększania lub przekraczania poziomów napięcia w zależności od potrzeb dla różnych urządzeń i sprzętu elektrycznego.
Główną różnicą między transformatorem jednofazowym a transformatorem trójfazowym jest ich konfiguracja i działanie przy zasilaniu jednofazowym lub trójfazowym. Transformator jednofazowy ma dwa zaciski wejściowe i dwa zaciski wyjściowe, natomiast transformator trójfazowy ma trzy zaciski wejściowe i trzy zaciski wyjściowe.
Ponadto transformator jednofazowy jest przeznaczony do obsługi jednofazowej energii elektrycznej, podczas gdy transformator trójfazowy jest w stanie obsługiwać trójfazową energię elektryczną, która składa się z trzech sinusoidalnych przebiegów napięcia, które są przesunięte w fazie między nimi o 120 stopni.
Różnica między fazami transformatora trójfazowego odnosi się do zależności elektrycznej między napięciem wejściowym i wyjściowym transformatora.
W transformatorze trójfazowym napięcie wejściowe składa się z trzech przebiegów sinusoidalnych, które są przesunięte fazowo względem siebie o 120 stopni. Podobnie napięcie wyjściowe również składa się z trzech przebiegów sinusoidalnych, które ulegają zniszczeniu pod kątem 120 stopni względem siebie. Ta zależność fazowa umożliwia efektywne przesyłanie i dystrybucję mocy w trójfazowych systemach elektrycznych, zapewniając płynniejszą moc i redukując zniekształcenia harmoniczne w porównaniu z systemami jednofazowymi.