Transformator oświetleniowy to rodzaj transformatora specjalnie zaprojektowanego do dostarczania energii elektrycznej do opraw oświetleniowych. Transformatory te są zwykle stosowane w systemach oświetleniowych niskiego napięcia, takich jak oświetlenie krajobrazu, oświetlenie zewnętrzne i oświetlenie dekoracyjne.
Transformatory oświetleniowe przechodzą z wyższych poziomów napięcia zasilania sieciowego na niższe poziomy napięcia odpowiednie do bezpiecznego i wydajnego zasilania opraw oświetleniowych.
Główną różnicą między transformatorem mocy a transformatorem oświetleniowym jest ich przeznaczenie i konstrukcja. Transformatory mocy są przeznaczone do obsługi szerokiego zakresu obciążeń elektrycznych i zastosowań, w tym urządzeń przemysłowych, silników, sprzętu gospodarstwa domowego i systemów dystrybucji energii elektrycznej.
Natomiast transformatory oświetleniowe to specjalistyczne transformatory zoptymalizowane do zasilania opraw oświetleniowych, zapewniające odpowiedni poziom napięcia i mocy wyjściowej dla wydajnej pracy systemu oświetleniowego.
Transformatory oświetleniowe są zazwyczaj zaprojektowane do pracy ze źródłami prądu przemiennego (prądu przemiennego), ponieważ większość opraw oświetleniowych działa na napięciu przemiennym.
Napięcie prądu przemiennego jest standardowym źródłem zasilania w budynkach mieszkalnych, komercyjnych i przemysłowych, dzięki czemu transformatory oświetleniowe prądu przemiennego nadają się do szerokiego zakresu zastosowań oświetleniowych.
Jednakże dostępne są również transformatory oświetleniowe prądu stałego (prądu stałego) do określonych systemów oświetleniowych zasilanych napięciem stałym, takich jak niektóre systemy oświetlenia LED lub zastosowania specjalne.
Wewnątrz transformatora oświetleniowego zazwyczaj znajdują się elementy, takie jak uzwojenie pierwotne i wtórne, rdzeń wykonany z materiału ferromagnetycznego (takiego jak stal walcowana), materiały izolacyjne i połączenia elektryczne.
Uzwojenie pierwotne jest podłączone do zasilania sieciowego, natomiast uzwojenie wtórne jest podłączone do opraw oświetleniowych. Rdzeń zapewnia ścieżkę strumienia magnetycznego łączącą uzwojenie pierwotne i wtórne, ułatwiając przenoszenie energii elektrycznej z uzwojenia pierwotnego do uzwojenia wtórnego poprzez indukcję elektromagnetyczną.
Transformator to urządzenie elektryczne, które przenosi energię elektryczną z jednego obwodu do drugiego poprzez indukcję elektromagnetyczną, bez zmiany częstotliwości prądu przemiennego (AC).
Transformatory są wykorzystywane w różnych zastosowaniach do zwiększania lub przekraczania poziomów napięcia, zapewniania izolacji elektrycznej, dopasowywania impedancji pomiędzy elementami elektrycznymi i wydajnego przenoszenia mocy. Oprócz transformatorów oświetleniowych transformatory są stosowane w dystrybucji energii, przesyłu energii elektrycznej, elektronice, telekomunikacji i wielu innych dziedzinach, w których energia elektryczna musi być przetwarzana, kontrolowana lub przesyłana.