Transformator to urządzenie elektryczne, które przenosi energię elektryczną między dwoma lub większą liczbą obwodów poprzez indukcję elektromagnetyczną. Składa się z dwóch lub więcej cewek drutu, zwanych uzwojeniami, które są elektrycznie izolowane, ale połączone magnetycznie wspólnym rdzeniem magnetycznym. Kiedy prąd przemienny (AC) przepływa przez uzwojenie pierwotne, wytwarza pole magnetyczne w rdzeniu, które z kolei indukuje napięcie w uzwojeniu wtórnym.
Proces ten umożliwia konwersję energii elektrycznej z jednego poziomu napięcia na drugi bez zmiany częstotliwości, umożliwiając efektywne przesyłanie i dystrybucję energii elektrycznej przy różnych poziomach napięcia.
Główną funkcją transformatora jest zmiana poziomu napięcia prądu przemiennego (AC) energii elektrycznej przy zachowaniu częstotliwości mocy wejściowej.
Zwiększając lub obniżając poziom napięcia między uzwojeniem pierwotnym i wtórnym, transformatory ułatwiają wydajne przesyłanie, dystrybucję i wykorzystanie energii elektrycznej w różnych zastosowaniach, w tym w wytwarzaniu energii, sieciach dystrybucyjnych, procesach przemysłowych i elektronice użytkowej.
Transformatory działają wyłącznie na prąd przemienny (AC) i nie przekształcają bezpośrednio prądu przemiennego na prąd stały (DC) i odwrotnie.
Zamiast tego przenoszą energię elektryczną pomiędzy obwodami prądu przemiennego jedynie poprzez indukcję elektromagnetyczną. Jednakże transformatory są często używane w połączeniu z prostownikami lub falownikami w celu konwersji odpowiednio prądu przemiennego na prąd stały lub prądu stałego na prąd przemienny w zastosowaniach takich jak zasilacze, napędy silników i systemy regulacji napięcia.
Transformatory działają na prąd przemienny (AC), a nie na prąd stały (DC).
Dzieje się tak dlatego, że zasada indukcji elektromagnetycznej, na której opierają się transformatory przy przekazywaniu energii elektrycznej pomiędzy obwodami, ma zastosowanie wyłącznie do zmiennych w czasie pól magnetycznych wytwarzanych przez prądy przemienne. Natomiast prąd stały wytwarza statyczne pola magnetyczne, które nie indukują napięcia w sąsiednich przewodnikach, co czyni je nieodpowiednimi do pracy transformatorowej.
Dlatego transformatory są z natury przeznaczone do stosowania w systemach zasilania prądem przemiennym, w tym w sieciach przesyłowych wysokiego napięcia i systemach dystrybucyjnych niskiego napięcia.